بررسی روشهای رتبه بندی برای واحدهای تصمیم گیری در deaبا داده های قطعی تا ژوئن سال 2012

در سال های اخیر در اغلب کشورهای جهان برای ارزیابی عملکرد نهادها و دیگر فعالیت های رایج در زمینه های مختلف، کاربردهای متفاوتی از تحلیل پوششی داده ها (dea) دیده شده استواژه dea برگرفته از حرف اول اصطلاح”data envelopment analysis” می باشد که به معنی "تحلیل پوششی داده ها" یک مدل برنامه ریزی ریاضی به منظور ارزیابی کارایی نسبی واحد هاست که چندین ورودی را برای تولید چندین خروجی، مصرف می کنند. اندازه گیری کارایی به دلیل اهمیت آن در ارزیابی عملکرد یک شرکت یا سازمان، همواره مورد توجه محققین قرار داشته است. فارل در سال 1957، با استفاده از روشی همانند اندازه گیری کارایی در مباحث مهندسی، به اندازه گیری کارایی برای واحد تولیدی اقدام کرد. موردی که فارل برای اندازه گیری کارایی مد نظر قرار داد شامل دو ورودی و یک خروجی بود در واقع تحلیل پوششی داده ها مبتنی بر یک سری بهینه سازی با استفاده از برنامه ریزی خطی است که به آن روش ناپارامتریک نیز گفته می شود. در این روش منحنی مرزی کارا از یک سری نقاط که بوسیله برنامه ریزی خطی تعیین می شود ایجاد می گردد. برای تعیین این نقاط می توان از دو فرض بازدهی ثابت و متغیر نسبت به مقیاس استفاده کرد. روش برنامه ریزی خطی پس از یک سری بهینه سازی مشخص می کند که آیا واحد تصمیم گیری مورد نظر روی مرز کارایی قرار گرفته است و یا خارج آن قرار دارد؟ بدین وسیله واحد های کارا و ناکارا از یکدیگر تفکیک می شوند. تکنیک dea تمام داده ها را تحت پوشش قرار داده و به همین دلیل تحلیل پوششی داده ها نامیده شده است رتبه بندی در اتخاذ تصمیمات درست مدیران و برنامه¬ریزان برای بهینه سازی و کاهش ناکارایی واحدها نقش مهمی را ایفا می کند. تاکنون روش های زیادی برای رتبه بندی واحدها پیشنهاد شده است. این پایان نامه به بررسی 45 روش رتبه بندی با داده های قطعی که از سال 1985 تا ژوئن 2012 ارائه شده ، در قالب پنج گروه اصلی: الگویابی، کارایی متقاطع، ابر کارایی، مجموعه وزن های مشترک و روش های رتبه بندی دیگر، می پردازد.سازمان دهی این پایان نامه چنین است: فصل اول، پیش گفتار پایان نامه است. در فصل دوم به بیان مفاهیم و تعاریف مقدماتی و انواع مدل های dea پرداخته شده است. در فصل سوم، برخی از مدل های رتبه بندی و مزایا و معایب آن ها بررسی شده و در پایان این فصل جدولی شامل برخی مشخصات مدل های ارائه شده در این فصل بطور خلاصه آورده شده است. در فصل چهارم، نتایج حاصل از برخی از جدیدترین مدل های رتبه بندی روی داده های واقعی بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. برنامه های کامپیوتری مربوط به این روش ها که با زبان برنامه نویسی gams نوشته شده است، تحت عنوان پیوست آورده شده است.